2025

از آن روز که ریشه هایمان را بیرون کشیدند و دوباره ما را کاشتند اما وارونه!.... آموختیم با دهانمان خاک و خون بنوشیم... با ریشه هایمان آفتاب....

اینجاست که آن چشم پزشک خجالتی به دژخیم بدل شد! ابتدا ده تن از مخالفانش را به زندان فرستاد... و هیولا شدن آدمی از همین موارد کوچک شروع می گردد! گروه های جامعه مدنی را که منتقد دولت بودند ابتدا دشمنان کشور، ابزار دست بیگانگان و سپس تروریست های خارجی نامید...دیگر از اینجا به بعد، بازگشت ممکن نبود و تا آخر طی کرد و سرانجام بجایی رسید که حتی از بکار بردن سلاح شیمیایی بر علیه مردمش نیز دریغ نورزید!

با چماقی آهنین در دست مرد بی‌دندان جشن می‌گیرد فتوحات غریب بی رقیب‌اش را می‌نوازد مشت ها بر طبل تلخ می‌لرزد تمام خانه از پابست سر گران از خواب چندین ساله‌اش در غار در هراس از بازگشت خاطرات آخرین مردی که می‌خندید نسخه‌ می‌پیچد برای مردم بیدار از عبث سرشار کاسه لیسی از قماش چارواداران پیشه‌اش فریاد خانه‌اش بر شانه‌های باد شوکران نوشانده رعناقامتان سربداران را بیشه از شیران تهی مانده‌است...

دژخیمی به میان مردم می‌آید و جلوی چشم همه، چوبه دارش را برپا می‌کند. دژخیم مردم را یکی یکی به بالای دار می‌فرستد. هرکس به دیگری می‌نگرد و واکنشی صورت نمی‌گیرد.همه (جز راوی قصه) حلق آویز می‌شوند. دژخیم راوی را مخاطب قرار می‌دهد و می‌گوید: چوبه دار را نه من، آن جماعت ساکت برپاکردند. مارتین نیمولر

الا ای رهگذر! منگر چنین بیگانه بر گورم چه می‌خواهی؟ چه می‌جویی در این کاشانه‌ی عورم؟ چه‌سان گویم؟ چه‌سان گریَم حدیث قلب رنجورم؟ از این خوابیدنِ در زیر سنگ و خاک و خون خوردن نمی‌دانی، چه می‌دانی که آخر چیست منظورم؟ تن من لاشه‌ی فقر است و من زندانیِ زورم کجا می‌خواستم مردن!؟ حقیقت کرد مجبورم چه شب‌ها تا سحر عریان، به سوزِ فقر لرزیدم چه ساعت‌ها که سرگردان، به ساز مرگ رقصیدم از این دورانِ آفت‌زا، چه آفت‌ها که من دیدم ....  به فرمان حقیقت رفتم اندر قبر ، با شادی  که تا بیرون کشم از قعر ظلمت نعش آزادی کارو دردریان please listen and enjoy

پنجه های قدرتمند تاریخ این سرزمین گویی در هزاره های بیشمار می خراشد زمان را و می گوید ما هنوز هستیم و خواهیم ماند. هربرت کریم مسیحی

بخواهید، که به شما داده خواهد شد؛ بجویید، که خواهید یافت؛  بکوبید، که در به رویتان گشوده خواهد شد.  Խնդրեցէ՛ք՝ ու պիտի տրուի ձեզի. փնտռեցէ՛ք՝ ու պիտի գտնէք. դուռը բախեցէ՛ք՝ ու պիտի բացուի ձեզի:

Որ ժամին ձեր սիրտը կուզի, Իմ դուռը բաց է: Մի նայեք, որ պատուհանիս Լույսը հանգած է: Քուն ու արթուն մի հարցրեք, Ներս եկեք, տուն է: Մինչև անգամ հույսն էլ քնի, Հոգսը արթուն է: Համո Սահյան هرساعتی که دلتان خواست در خانه ام باز است اگر از پنجره دیدید، چراغ خاموش است اهمیت ندهید بیدار یا که خواب (هیچ) مپرسید داخل شوید حتی اگر امید هم بخوابد غصه بیداراست

یک فیوز سه دلاری، جان خودش را در راه آرامش من از دست داد و خودش را سوزاند دیروز فیوز رادیوی ماشینم سوخت و بی‌رادیو شدم. باید از بقالی سرِ کوچه یک فیوز سه دلاری بخرم و خلاص. اما از دیروز که رادیو ندارم، دیگر استیو گاس هم حرف نمی‌زند. استیو مجری اخبار رادیو ملی است. یک کلاغ بدسرشت که هر روز تمام اخبار سیاه دنیا را جمع می‌کند و به زور فرو می‌کند توی حلق آدم. هر روز که از ماشین پیاده می‌شدم حس یک شهروند لاغر و بی‌دفاع را داشتم که بدون دستکش با تایسون توی رینگ بوکس افتاده‌ است. افسرده و داغون از خبرهای سیاه استیو ، داعش ، جنگ ، طالبان ، کاملا هریس و بایدن!!. سنکشن ، لیدی‌گاگا ، اما یک فیوز سه دلاری، جان خودش را در راه آرامش من از دست داد و خودش را سوزاند. ماشینِ بی‌رادیو یعنی سکوت. بعد از سال‌ها امروز بدون استیو گاس تا محل کارم راندم. در سکوت. اما بعد از سه دقیقه، جیرجیر لنت‌های ترمز ماشین را شنیدم. ناله‌اش طوری بود که یعنی باید عوضش کنم. صدایی که تا حالا لای خبرهای استیو گم شده بود. بعد یک حساب سرانگشتی کردم و دیدم باید پانصد دلار پیاده بشوم. افسرده شدم. این پانصد دلار خیلی سیاه‌تر از خبرهای استیو بود. انگار خود البغدادی آمده تا جانم را بگیرد. حالا هم تصمیم گرفتم تا سریع‌تر سه دلار بدهم و یک فیوز بخرم تا استیو بیاید و نجاتم بدهد. بدبختی آدم‌های دیگر را جار بزند تا من صدای خبرهای بدِ خودم را نشنوم. کلا یکی باید باشد تا مدام سیاه‌ترین خبرها را داد بزند تا آدم صدای لنت ترمز ماشینش را نفهمد. غصه خوردن برای دیگران به مراتب راحت‌تر از غصه خوردن برای خود آدم است.

تمام اون چیزایی که این دنیا برای زیبا شدن لازم داره

Ազատությունը, Սանչո!, մեծագույն բարիքներից մեկն է, որ երկինքը շնորհել է մարդուս։ Նրան չեն հասնի բոլոր գանձերը, որ պարփակված են հողի ծոցում կամ թաքնված ծովի հատակին։ Ազատության, ինչպես և պատվի համար կարելի է և անհրաժեշտ, որ մարդս վտանգի ենթարկի իր կյանքը։ Ընդհակառակն՝ գերությունը մարդուս հասած չարիքներից վատթարագույնն է։ Դոն Կիխոտ / Սերվանտես سانچو ! آزادی گرانبهاترین موهبتی است که از آسمان (خداوند) به آدمیان عطا شده است. در جهان هیچ‌چیز با آزادی برابر نیست و حتی گنجینه‌هایی که خاک در دل خود نهفته است و دفینه‌هایی که اقیانوس در عمق گرداب‌های خود پنهان ساخته است ارج و بهای آزادی را ندارند. شایسته و ضروری است که آدمی به خاطر آزادی و شرف جان خود را نیز به خطر اندازد، برعکس، بندگی و غلامی بدترین دردی است که ممکن است گریبان‌گیر انسان گردد. دون کیشوت / سروانتس

به شکل باران به صورت برف این تویی که می آیی بیا! سال نو! آمدنت به خیر! اما آنگونه بیا که باران فراوان بشورد و ببرد نه تنها کثیفی پیاده روهای خسته را بلکه غبار و دود جانهایمان را اندیشه های تاریک و افکار فریبکار را و برف بنشیند بر دسیسه ها، بر گونه های گر گرفته از شرمی سنگین بر دلهای زنگار گرفته و زرد از ناسپاسی ها و با مهربانی بی حد وحصر و سپیدش انسان را در برابر انسان روسفید سازد. پارویر سواک Անձրևի տեսքով Ձյան կերպարանքով Այդ դու ես գալիս Արի՜, Նո՜ր տարի Գալուստդ բարի Բայց...այնպե՛ս արի Որ անձրևը հորդ սրբելով տանի Ոչ միայն կեղտը հոգնած մայթերի Այլ նաև փոշին ու մուրը հոգու Այլև խավար խոհ ու խարդախ խոկում Եվ ձյունը իջնի որոգայթների Ծանր ամոթից շիկնած այտերի Ուրացումներից դեղնած-ժանգոտած սրտերի վրա Եվ իր այդ ճերմակ բարությամբ շռայլ Մարդուն մարդու դեմ պարզերես անի Պարույր Սևակ

نه تو می مانی نه اندوه و نه هیچ یک از مردم این آبادی به حباب نگران لب یک رود قسم و به کوتاهی آن لحظه ی شادی که گذشت غصه هم خواهد رفت آن چنانی که فقط خاطره ای خواهد ماند لحظه ها عریانند به تن لحظه خود جامه اندوه مپوشان هرگز تو به آیینه، نه، آیینه به تو خیره شده است تو اگر خنده کنی او به تو خواهد خندید و اگر بغض آه از آیینه ی دنیا که چه ها خواهد کرد گنجه ی دیروزَت...پر شد از حسرت و اندوه و چه حیف! بسته های فردا، همه ای کاش ای کاش... ظرف این لحظه ولیکن خالیست ساحت سینه پذیرای چه کس خواهد بود غم که از راه رسید در این سینه بر او باز مکن تا خدا یک رگ گردن باقیست تا خدا هست، به غم وعده این خانه مده... نه تو مانی و نه اندوه  سهراب سپهری Ո՛չ դու կմնաս, ոչ էլ տխրությունդ, ոչ էլ բնակիչները այս ավանի. գետեզերքի անհանգիստ պղպջակն ու վայելքի անցած կարճ պահերը վկա, այս թախիծն էլ երկար չի տևի այնպես, որ նրանից միայն մի հուշ կմնա: Պահերը մերկ են, քեզ տրված այս ակնթարթին վշտի զգեստ մի հագցրու բնավ. Այդ դու չես հայելուն՝ հայելին է քեզ ակնապիշ նայում. եթե դու խնդաս, նա էլ քեզ է խնդալու, և երբ փղձկաս, ա՜խ, թե ինչեր չի անի այս աշխարհ-հայելին… Անցյալիդ պահարանը, ավա՜ղ, լցվել է ափսոսանքով ու թախծով, և վաղվա փաթեթներդ էլ լի են՝ երանի՜, ա՜խ երանիով, սակայն դատարկ է գավաթն այս ակնթարթի, ո՞ւմ է հյուրընկալելու սրտիդ տարածքը. սրտիդ դուռը մի բացիր ճամփից հասած վշտի առջև: Մինչև Աստված՝ վզի մի երակ է միայն, մինչև Աստված դեռ կա, այս տան խոստումը տխրությանը մի տուր: Սոհրաբ Սեփեհրի

کارگرها زندگی ساده و زن های زیبایی دارند آنها هر روز در پایان کار از آسمان خراش ها ابرهای سفید تازه به خانه می برند. سابیر هاکا/  شاعر کرد   Սաբիռ Հաքա Բանվորները պարզ կյանք ու գեղեցիկ կին ունեն, նրանք գործից հետո երկնաքերերից թարմ ու ճերմակ ամպեր են տուն բերում։

کارگر افغانستانی آشغالُ از روی زمین جلوی کارگاه جمع میکرد، با تعجب پرسیدم چرا اینکار می‌کنی فیض‌محمد؟؟ گفت: چندروزی مهمان خاک شماییم، جفا به مِلک صاحبخانه در مرام ما نیست. .... شرافت، شناسنامه انسان‌هاست....

شرافت به هیچ دردی نمی‌خورد. همه در مقابل قدرت نابغه کمر خم می‌کنند. البته ازش متنفرند، سعی می‌کنند بدنامش کنند، چون همه را برای خودش برمی‌دارد و به کسی چیزی نمی‌دهد، اما اگر پایداری کند بالاخره جلوش زانو می‌زنند؛ در یک کلمه، اگر نتوانند زیر لجن دفنش کنند زانو می‌زنند و می‌پرستندش. انوره دو بالزاک «باباگوریو» Պատիվը, ուղղամտությունը ոչ մի բանի պետք չեն: Մարդիկ հանճարի իշխանության տակ կռանում են, հանճարեղ մարդուն ատում են, աշխատում են զրպարտել նրան, որովհետև նա վերցնում է առանց մնացորդի, առանց բաժին հանելու, այնուամենայնիվ կռանում են, եթե նա չթուլանա. մի խոսքով` ծնկաչոք պաշտում են նրան, եթե չկարողանան նրան ցեխի մեջ թաղել: Օնորե դը Բալզակ «Հայր Գորիո»

از پیرمرد کتاب فروش پرسیدند چرا وقتی نیستی درِ کتاب فروشی را نمیبندی؟ گفت: آنها که کتاب نمیخوانند کتاب نمیدزدند و آنها که کتاب میخوانند دزدی نمیکنند..

بازی ما تماشاچیانی هستیم، که پشت درهای بسته مانده ایم! دیر آمدیم! خیلی دیر... پس به ناچار حدس می زنیم، شرط می بندیم، شک می کنیم... و آن سوتر در صحنه بازی به گونه یی دیگر در جریان است! حسین پناهی ԽԱՂ մենք հանդիսատես ենք, որ մնաց փակ դռների հետևում ուշացել ենք շա՜տ և ճարահատյալ գուշակում ենք գրազ գալիս կասկածում... և այն բեմի վրա խաղն այլ կերպ է ընթանում Հոսեյն Փանահի

من زندگی را دوست دارم ولی از زندگی دوباره می ترسم! دین را دوست دارم ولی از کشیش ها می ترسم! قانون را دوست دارم ولی از پاسبانها می ترسم! عشق را دوست دارم ولی از زنها می ترسم! کودکان را دوست دارم ولی ز آئینه می ترسم! سلام رادوست دارم ولی از زبانم می ترسم! من می ترسم پس هستم اینچنین می گذرد روز و روزگارمن! من روز را دوست دارم ولی از روزگار می ترسم! حسین پناهی ԽՈՍՏՈՎԱՆՈՒԹՅՈՒՆ Ես կյանքը սիրում եմ բայց կրկին ծնվելուց վախենում եմ Կրոնը սիրում եմ բայց հոգևորականներից վախենում եմ Օրենքը սիրում եմ բայց ոստիկաններից վախենում եմ Սերը սիրում եմ բայց կանանցից վախենում եմ Երեխաներին սիրում եմ բայց հայելուց վախենում եմ Բարևը սիրում եմ բայց լեզվիցս վախենում եմ Վախենում եմ ուրեմն կամ այսպես են անցնում օրս ու ժամանակս Ես օրը սիրում եմ բայց ժամանակից վախենում եմ Հոսեյն Փանահի

شب سردی بود ... زن .. بیرون میوه‌فروشى زُل زده بود به مردمى که میوه می خریدند. شاگرد میوه ‌فروش، تُند تُند پاکت‌هاى میوه را داخل ماشین مشترى‌ها می گذاشت و انعام می گرفت. زن پیش خودش فکر کرد چه میشد او هم میتوانست میوه بخرد و ببرد خانه... کمی نزدیکتر رفت...چشمش افتاد به جعبه چوبى بیرون مغازه که میوه‌هاى خراب و گندیده داخلش بود. با خودش گفت: «چه خوبه سالم‌ترهاشو ببرم خونه». می توانست قسمت‌هاى خراب میوه‌ها را جدا کند و بقیه را به بچه‌هایش بدهد... هم اسراف نمیشد و هم بچه‌هایش شاد می شدند. برق خوشحالى در چشمانش دوید... دیگر سردش نبود! زن رفت جلو؛ نشست پاى جعبه میوه. تا دستش را برد داخل جعبه، شاگرد میوه‌فروش گفت: « دست نزن ننه ! بلند شو و برو  رد کارت! » زن زود بلند شد، خجالت کشید. چند تا از مشترى‌ها نگاهش کردند. صورتش سرخ شد...و... راهش را کشید و رفت ... چند قدم بیشتر دور نشده بود که خانمى صدایش زد: «مادرجون... مادرجون ! » زن ایستاد، برگشت و به آن زن نگاه کرد... زن لبخندى زد و به او گفت: « اینارو براى شما گرفتم. » سه تا پلاستیک دستش بود ، پُر از میوه...؛ موز، پرتقال و انار ... زن گفت : دستت درد نکنه، اما من مستحق نیستم. زن گفت : « اما من مستحقم مادر ... من مستحق داشتن شعور انسان بودن ...  به هم‌ نوع توجه کردن ... دوست داشتن همه انسان‌ها و احترام گذاشتن به همه آنها بى‌هیچ توقعى؛ اگه اینارو نگیرى،....دلگیر میشم... زن منتظر جواب زن نماند، میوه‌ها را داد دست زن و سریع دور شد... زن هنوز ایستاده بود و رفتن زن را نگاه میکرد.... اشک شوق از چشمانش جاری شد ... زیر لب گفت: خیر ببینى... آبرومو خریدی مادر...

میگفت: بابام دوره شاه فقیر بود. ‏میگم: کارش چی بود؟ ‏میگه کار نداشت ‏میگم سواد داشت؟ ‏میگه نه ‏میگم تو چه کاری مهارت داشت؟ ‏میگه هیچ کاری بلد نبود ‏میگم تعجب میکنم چرا اصلا زنده مونده. بازم خدا پدر شاه را بیامرزه که خرج مدرسه بچه ها شو میداده. ‏هیچی نمیگه. فقط مات. نگاه می کنه دیگه

Կյանքն էլ նման է այս ավտոբուսին, Ոմանք իջնում են, ոմանք բարձրանում, Ոմանք նստած են անհոգ ու հանգիստ, Ոմանք կանգնելու տեղ են որոնում: Ոմանք դռներից կախվել են հազիվ, Ոմանք գնում են միայն մեկ կանգառ, Կյանքն էլ նման է այս ավտոբուսին, Պետք է վճարես գնալուդ համար: Հողագնդի պես օրորվում կամաց, Գնում է գալիս` նոր մարդկանցով լի, Ու եթե վթար պատահի հանկարծ, Կանգնած ու նստած` էլ չի հարցնի… Կյանքն էլ նման է այս ավտոբուսին, Եկեք մտածենք ապրելու մասին: Արամայիս Սահակյան زندگی هم مثل اتوبوسی ست همواره عده ای سوار می شوند عده ای هم پیاده می شوند عده ای نشسته اند بی خیال و آسوده عده ای جا برای ایستادن می جویند. عده ای به زحمت از درها آویزانند. و عده ای فقط یک ایستگاه می روند. زندگی هم مثل اتوبوسی ست باید برای رفتنت بپردازی همچون سیاره ی زمین آرام میچرخد و پر از آدم های جدید می رود و می آید و اگر که ناگه خطری پیش آید دیگر ایستاده و نشسته یکی ست زندگی هم مثل اتوبوسی ست بیائید به فکر زندگی باشیم   زندگی هم مثل اتوبوسی ست آرامائیس ساهاکیان 1936-2013

Ու՞ր գնամ հիմա և ու՞ր թափառեմ, Երբ ամեն ճամփա ձեր տունն է բերում, Ո՞ր հեռուներում կարոտս մարեմ, Երբ քոնն են հավետ մոտիկն ու հեռուն: Մենք բաժանվեցինք, ու թվում էր ինձ, Քեզ կմոռանամ անցնող օրերում, Ի՞նչ իմանայի, որ քամու շնչից Թույլ կրակներն են միմիայն մարում: Ի՞նչ իմանայի, որ հեռվից հեռու Կանչելու է միշտ քո ձայնը թովիչ, Ու սիրտս, սիրտս քո ձայնին հլու Ձեր տան ճամփան է փնտրելու նորից: Ո՞ւր գնամ հիմա և ու՞ր թափառեմ. Երբ ամեն ճամփա ձեր տունն է բերում, Ո՞ր հեռուներում կարոտս մարեմ, Երբ քոնն են հավետ մոտիկն ու հեռուն: 1944թ. ՎԱՀԱԳՆ ԴԱՎԹՅԱՆ اکنون به کجا روم، و کجا آوارگی کنم وقتی که تمامی جاده ها به خانه تو باز می رسند خاموشی اشتیاقم در کدامین دور دستهاست وقتی که تمامی دورها و نزدیک های جاودانه ازآن تو،اند آنزمان که ازهم جداگشتیم،برآن شدم که در روزهای گذران، ترا از یاد ببرم اما چگونه میدانستم که در برابر وزش باد تنها آتش های بی شعله خاموش میشوند چگونه میدانستم؟ که از دورادور تنها صدای تست که مرا باز میخواند و قلب اسیر من ، اسیر صدای تو باردیگر راه خانه ترا جستجو خواهد کرد به کجا روم و کجا آوارگی کنم وقتیکه تمامی جاده ها به خانه تو باز میرسند خاموشی اشتیاقم درکدامین دوردستهاست وقتی که تمامی دور و نزدیک ها از آن تواند. واهاگن داوتیان